Siedem nowych państw przystąpi do NATO? Oto lista kandydatów

Siedem nowych państw przystąpi do NATO?

4 kwietnia 1949 roku dwanaście państw podpisało Pakt Północnoatlantycki, na podstawie którego utworzono NATO. Ten najpotężniejszy w historii sojusz wojskowy był jedyną realną siłą Zachodu w konfrontacji z obozem państw komunistycznych w okresie Zimnej Wojny. W ciągu 65 lat istnienia NATO, liczba państw członkowskich wzrosła do 28, ale proces rozszerzania Sojuszu trwa cały czas. Kryzys na Ukrainie i aneksja Krymu przez Rosję postawiła na pierwszym planie tę właśnie kwestię.

Władze w Kijowie w tym tygodniu zasygnalizowały ewentualną możliwość związania się ze strukturami NATO. Ciekawym casusem jest Mołdawia, która, choć konstytucyjne niepodległa, również mogłaby stać się państwem członkowskim Sojuszu. Sekretarz generalny Anders Fogh Rasmussen w wywiadzie dla Onetu zadeklarował zresztą, że drzwi do NATO są otwarte dla "wszystkich europejskich państw", a decyzja w sprawie akcesji należy do zainteresowanych rządów. A zainteresowanie przystąpieniem do Paktu jest duże.

Sojusz może pozyskać nowych członków spośród państw znajdujących się na Bałkanach i w Europie Wschodniej. W takim kierunku pójdzie zapewne nowa strategia, która zostanie opracowana w ciągu trzech najbliższych miesięcy. Jeden z doradców szefa NATO, dyrektor PISM Marcin Zaborowski, zapowiedział już w rozmowie z Onetem, że będzie rekomendował przyjęcie do Sojuszu trzech państw.

Niewykluczone jednak, że Sojusz, w ciągu najbliższych lat, mógłby poszerzyć się nawet o siedmiu nowych członków, choć wymaga to zgody wszystkich państw należących do NATO. Możliwe jednak, że nowa strategia Sojuszu, a także agresywna polityka Rosji, przyczynią się do wypracowania takiego konsensusu. Polskę, która jest jednym z państw najmocniej popierających rozszerzenie Sojuszu, czeka jednak ostry bój o przekonanie do tego niektórych sojuszników, którzy już teraz z rezerwą podchodzą np. do przyznania członkostwa w NATO Ukrainie.

Dane za: CIA Factbook/SIPRI/RIT

Foto: AFP

1. Czarnogóra
Czar­no­gó­ra roz­po­czę­ła sta­ra­nia o uzy­ska­nie człon­ko­stwa w NATO w 2006 roku, zaraz po ogło­sze­niu nie­pod­le­gło­ści i odłą­cze­niu się od Ser­bii. Po­cząt­kiem tej drogi było przy­stą­pie­nie do Part­ner­stwa dla Po­ko­ju, dzię­ki czemu w 2009 roku Czar­no­gó­ra uzy­ska­ła Plan Dzia­łań na rzecz Człon­ko­stwa (MAP). Po­cząt­ko­wa fala en­tu­zja­zmu dla in­te­gra­cji ze struk­tu­ra­mi Paktu za­czę­ła jed­nak wy­ga­sać w związ­ku z po­li­ty­ką Za­cho­du do­ty­czą­cą uzna­nia Ko­so­wa. Dwa ty­go­dnie temu pre­mier Milo Dju­ka­no­vic pod­kre­ślił jed­nak, że je­dy­nym spo­so­bem na za­pew­nie­nie sta­bil­no­ści w za­chod­niej czę­ści Bał­ka­nów jest in­te­gra­cja z So­ju­szem Pół­noc­no­atlan­tyc­kim.
Sto­li­ca: Pod­go­ri­ca
Licz­ba lud­no­ści: 650 tys.
Siły zbroj­ne: 3 tys.
Wy­dat­ki na cele woj­sko­we: 0,3 PKB (2012 r.)

2. Gruzja
Gru­zja jest jed­nym z naj­star­szych państw człon­kow­skich Part­ner­stwa dla Po­ko­ju, do któ­re­go przy­stą­pi­ła w 1994 roku. Pro­ble­mem znacz­nie kom­pli­ku­ją­cym atlan­tyc­ką drogę Gru­zji jest obec­ność wojsk ro­syj­skich w dwóch "zbun­to­wa­nych' re­pu­bli­kach, Ab­cha­zji i Ose­tii Po­łu­dnio­wej, bę­dą­ca wy­ni­kiem wojny w 2008 roku. Tbi­li­si, jak na razie, uczest­ni­czy w zin­ten­sy­fi­ko­wa­nym dia­lo­gu z NATO, ocze­ku­jąc na przy­zna­nie Planu Dzia­łań na rzecz Człon­ko­stwa (MAP), co na­stą­pi praw­do­po­dob­nie pod­czas szczy­tu w Walii we wrze­śniu 2014 roku. Pa­ra­dok­sal­nie jed­nak, to wła­śnie za­gro­że­nie ze stro­ny Rosji znacz­nie wzmac­nia NA­TO-wskie szan­se Gru­zji.
Sto­li­ca: Tbi­li­si
Licz­ba lud­no­ści: 4,9 mln
Siły zbroj­ne: 37 tys.
Wy­dat­ki na siły zbroj­ne: 2,9 PKB (2012 r.)

3. Macedonia
Ma­ce­do­nia do Part­ner­stwa dla Po­ko­ju przy­stą­pi­ła w 1995 roku, a Plan Dzia­łań na rzecz Człon­ko­stwa (MAP) uzy­ska­ła w 1999 roku. Szyb­kie tempo in­te­gra­cji zo­sta­ło jed­nak za­ha­mo­wa­ne przez weto zgło­szo­ne przez Gre­cję - ze wzglę­du na spór do­ty­czą­cy nazwy Ma­ce­do­nii. Wła­dze w Ate­nach twier­dzą bo­wiem, że nazwa ta jest nie­od­po­wied­nia ze wzglę­du na Grec­ką Ma­ce­do­nię, która jest jed­nym z re­gio­nów Gre­cji. Po­mi­mo sporu, w 2001 roku ma­ce­doń­ska armia, wraz z si­ła­mi NATO, prze­pro­wa­dzi­ła ope­ra­cję "Es­sen­tial Ha­rvest", któ­rej celem było roz­bro­je­nie al­bań­skich re­be­lian­tów, za­gra­ża­ją­cych bez­pie­czeń­stwu i in­te­gral­no­ści te­ry­to­rial­nej pań­stwa.
Sto­li­ca: Sko­pje
Licz­ba lud­no­ści: 2,1 mln
Siły zbroj­ne: 30 tys.
Wy­dat­ki na cele woj­sko­we: 1,38 PKB (2012 r.)

4. Bośnia i Hercegowina
Bo­śnia i Her­ce­go­wi­na przy­stą­pi­ła do Part­ner­stwa dla Po­ko­ju w 2006 roku, a czte­ry lata póź­niej uzy­ska­ła Plan Dzia­łań na rzecz Człon­ko­stwa (MAP). W kraju tym w la­tach 1996-2004 sta­cjo­no­wa­ły siły NA­TO-wskiej misji sta­bi­li­za­cyj­nej SFOR, ale dzie­dzic­two wojny do­mo­wej, która do­pro­wa­dzi­ła do roz­pa­du Ju­go­sła­wii, opóź­nia in­te­gra­cję z So­ju­szem. Do nad­ro­bie­nia po­zo­sta­ły wciąż kwe­stie ko­niecz­nych re­form woj­sko­wych i po­li­tycz­nych. Warto także za­uwa­żyć, że we wcho­dzą­cej w skład kraju Re­pu­bli­ki Serb­skiej, po­par­cie dla in­te­gra­cji z NATO jest nie­wiel­kie.
Sto­li­ca: Sa­ra­je­wo
Licz­ba lud­no­ści: 3,8 mln
Siły zbroj­ne: 10 tys.
Wy­dat­ki na cele woj­sko­we: 1,35 PKB (2012 r.)

5. Kosowo
Ko­so­wo w 2012 roku zło­ży­ło wnio­sek o przy­stą­pie­nie do Part­ner­stwa dla Po­ko­ju, ale to do­pie­ro po­czą­tek drogi do ewen­tu­al­ne­go człon­ko­stwa w So­ju­szu. Sy­tu­acja w tym wzglę­dzie jest jed­nak szcze­gól­nie trud­na z uwagi na kwe­stię nie­pod­le­gło­ści Ko­so­wa, dzie­lą­cej spo­łecz­ność mię­dzy­na­ro­do­wą. Do dziś nie­pod­le­gło­ści Ko­so­wa nie uzna­ły m.​in. czte­ry pań­stwa człon­kow­skie NATO - Hisz­pa­nia, Gre­cja, Ru­mu­nia i Sło­wa­cja. Gdyby jed­nak sy­tu­acja po­li­tycz­na zmie­ni­ła się w naj­bliż­szym cza­sie, przy­ję­cie do So­ju­szu Ko­so­wa, cie­szą­ce­go się po­par­ciem USA, po­mo­gło­by zwięk­szyć sta­bil­ność na Bał­ka­nach.
Sto­li­ca: Prisz­ti­na
Licz­ba lud­no­ści: 1,9 mln
Siły zbroj­ne: 2,5 tys.
Wy­dat­ki na cele woj­sko­we: 0,9 proc. PKB (2012 r.)

6. Mołdawia
Moł­da­wia w 1994 roku przy­stą­pi­ła do Part­ner­stwa dla Po­ko­ju, ale in­te­gra­cja ze struk­tu­ra­mi Paktu po­zo­sta­je wiel­ką nie­wia­do­mą. Kon­sty­tu­cja wpraw­dzie za­bra­nia temu pań­stwu przy­stę­po­wa­nia do so­ju­szy woj­sko­wych, ale nawet w rzą­dzie nie bra­ku­je gło­sów za in­te­gra­cją z So­ju­szem, która mo­gła­by iść w parze z in­te­gra­cją z Unią Eu­ro­pej­ską. Po­czą­tek drogi do człon­ko­stwa w NATO wy­ma­gał­by zmia­ny kon­sty­tu­cji, choć, z dru­giej stro­ny, moł­daw­scy żoł­nie­rze uczest­ni­czą od kilku ty­go­dni w misji sił KFOR w Ko­so­wie. Kry­zys ukra­iń­ski i moż­li­wość anek­sji Nad­dnie­strza przez Rosję ko­lej­ny raz pod­niósł kwe­stię wstą­pie­nia Moł­da­wii do NATO, za czym opo­wie­dzie­li się nie­któ­rzy ame­ry­kań­scy kon­gres­me­ni. Sy­tu­acja w Nad­dnie­strzu może być jed­nak także prze­szko­dą w ewen­tu­al­nej in­te­gra­cji Ki­szy­nio­wa ze struk­tu­ra­mi Paktu.
Sto­li­ca: Ki­szy­niów
Licz­ba lud­no­ści: 3,5 mln
Siły zbroj­ne: 6 tys.
Wy­dat­ki na cele woj­sko­we: 0,5 PKB (2012 r.)

7. Ukraina
Ukra­ina w 1995 roku przy­stą­pi­ła do Part­ner­stwa dla Po­ko­ju, a dwa lat póź­niej usta­no­wio­no Ko­mi­sję NA­TO-Ukra­ina. Pre­zy­dent Le­onid Kucz­ma w 2002 roku ogło­sił, że Ukra­ina chce przy­łą­czyć się do NATO, a rok póź­niej wy­słał od­dzia­ły, które we­szły w skład misji sta­bi­li­za­cyj­nej w Iraku. W ko­lej­nych la­tach dą­że­nie do in­te­gra­cji z So­ju­szem zwol­ni­ło, z uwagi na opo­zy­cję, choć nawet Wik­tor Ja­nu­ko­wycz, który za­cie­śniał re­la­cje z Rosją, nie wy­klu­czał człon­ko­stwa w So­ju­szu "w przy­szło­ści". Po re­wo­lu­cji na Maj­da­nie nowe ukra­iń­skie wła­dze oświad­czy­ły wpraw­dzie, że nie będą dążyć do uzy­ska­nia człon­ko­stwa w NATO, ale zgo­dzi­ły się na ma­new­ry z udzia­łem wojsk So­ju­szu. Z każ­dym dniem jed­nak na­si­la się de­ba­ta do­ty­czą­ca po­rzu­ce­nia "po­za­blo­ko­wej" po­li­ty­ki przez Kijów. An­ders Fogh Ra­smus­sen kil­ka­krot­nie de­kla­ro­wał, że drzwi do człon­ko­stwa w NATO dla Ukra­iny są otwar­te.
Sto­li­ca: Kijów
Licz­ba lud­no­ści: 44,3 mln
Siły zbroj­ne: 130 tys.
Wy­dat­ki na cele woj­sko­we: 2,77 PKB (2012 r.)